Als klimaatjournalist doe ik mijn best om niet te vaak alarmerende kloteberichten over een wereld die naar de knoppen gaat te brengen. Maar soms kan het niet anders. Want dit las ik afgelopen week:

Het tipping point is bereikt. Zelfs als we de opwarming van de aarde vandaag weten te stoppen, dan nog zal al het ijs op Groenland verdwijnen. Dat blijkt uit deze studie van Communications Earth & Environment, onderdeel van Nature.

Het bericht maakt me droevig en boos. Wéér een ecosysteem dat we definitief aan het verwoesten zijn. Lekker bezig, humans of late capitalism.

En het bericht maakt me angstig. In de Groenlandse ijskap zit genoeg water om de zeespiegel met enkele meters te laten stijgen. Daar helpt geen dijk of dam tegen.

Ok, tot zover de boosheid en angst. Laat ik toch even wat handelingsperspectief benoemen, anders zitten we straks allemaal bij de psycholoog.

Zo betekent het onherroepelijk smeltende Groenlandse ijs niet, dat al het ijs morgen al gesmolten is. Vrijwel ieder jaar zal er meer ijs smelten dan er aan sneeuwval bijkomt, maar het kan nog duizenden jaren duren voordat ál het ijs gesmolten is. We hebben dus tijd om ons erop voor te bereiden.

Daarnaast is het voor Nederlanders wellicht een kleine geruststelling dat de zeespiegelstijging in eerste instantie aan de andere kant van de wereld gevoeld zal worden. De enorme Groenlandse ijsmassa heeft namelijk een eigen zwaartekracht, die zeewater aantrekt. Nu het ijs smelt, wordt ook die zwaartekracht minder, waardoor er minder zeewater naar het noordelijk halfrond getrokken wordt. De gevolgen van het smeltende Groenland-ijs zullen dus eerder op het zuidelijk halfrond gevoeld worden. (Het tegenovergestelde is overigens ook waar: de gevolgen van smeltend zuidpoolijs worden het eerst op het noordelijk halfrond gevoeld.)

Ten slotte: het Groenlandse ijs lijkt dus rustig door te smelten als we de opwarming van de aarde een halt toeroepen, maar helemaal zeker is dat ook weer niet. Op dit blog wordt uitgelegd dat het ook mogelijk is dat er een nieuw evenwicht bereikt wordt, waarbij niet al het ijs smelt. Bovendien levert het tegengaan van de opwarming van de aarde volgens de onderzoekers wel duizenden jaren tijdswinst op. Tijd die de mensheid nodig heeft, omdat sommige wereldsteden en zelfs hele landen bij een zeespiegelstijging van meerdere meters simpelweg onbewoonbaar worden. Complete samenlevingen zullen dus opnieuw moeten worden opgebouwd.

Klimaatverandering een halt toeroepen heeft dus nog altijd zin. Ik wens je daarbij komende week veel energie en wijsheid toe.