‘Ik haal niet zomaar wonden open’

Één van Nederlands meest spraakmakende rappers heet Salah Edin. Nog voordat zijn debuutalbum ‘Nederlands Grootste Nachtmerrie’ in 2007 uitkwam, werden er al kamervragen over de rapper gesteld. De SGP was het er namelijk niet mee eens dat er subsidiegelden voor het maken van de videoclip voor de track ‘Het Land Van’ gebruikt werden. In dit nummer, en in de daarbij behorende videoclip, gaat Salah Edin tegen ‘Het Land Van’ van Lange Frans en Baas B in. Naar zijn mening geeft het rapduo een veel te rooskleurig beeld van Nederland. Dat beeld dat hij wil bijstellen. De SGP was van mening dat de rapper daarin te ver ging.

Salah Edin heeft er op dat moment, nog voordat iemand in Nederland van hem heeft gehoord, al een wereldwijde tour opzitten. In niet minder dan 37 landen staat hij in het voorprogramma van de Amerikaanse Wu-Tang Clan. Hij rapt dan in het Arabisch en weet met zijn keiharde flows overal waar hij komt het publiek op de banken te krijgen. Zijn toenmalige manager Cilvaringz brengt hem daarop in contact met de Amerikaanse producer Focus, die als huisproducer onder contract staat bij Aftermath, het label van Dr. Dre. Uiteindelijk besluiten Focus en Salah samen te gaan werken. Voor beide is dat een sprong in het onbekende, maar het werpt zijn vruchten af en uiteindelijk levert de samenwerking ‘Nederlands Grootste Nachtmerrie’ op.

Dit is het moment dat Nederland definitief met Salah Edin kennis maakt. Op de cover van het album staat hij afgebeeld als Mohammed B, de moordenaar van Theo van Gogh. “In bepaalde opzichten lijk ik op hem”, vertelt Salah hierover. ‘Ik ben even oud, moslim, Marokkaan, word overal schuin aangekeken. Ik voelde ook die frustratie, die woede. Als ik mijn uitlaatklep niet had gevonden in de muziek, was ik misschien ook wel een Mohammed B geweest.’

De foto leidt diverse keren tot controverse. Zo gebruikt Geert Wilders de foto per ongeluk in zijn anti-Islam film Fitna. Salah Edin spant hierop een rechtszaak tegen de PVV’er aan, die hij wint. Omdat Wilders in de rechtszaak beweert nooit eerder van Salah Edin gehoord te hebben, en Salah maanden eerder al een niet ontvankelijk verklaarde aanklacht van Wilders heeft ontvangen, kan de rapper aantonen dat Wilders in de rechtszaak heeft gelogen. Hij spant daarop een bodemprocedure aan, die hij weer wint. ‘Ik ben de enige die ooit van Wilders in een rechtszaak heeft gewonnen. En meteen twee keer,’ vertelt Salah. Later wordt zijn beeltenis nog abusievelijk gebruikt in het gratis dagblad Dag. Weer krijgt Salah een schadevergoeding.

Ondertussen maakt ‘Nederlands Grootste Nachtmerrie’ indruk onder het Nederlandse rappubliek. Salah Edin, die in het echt Abid Tounssi heet, laat zich kennen als iemand die strijdt tegen onrecht en die er niet voor terugdeinst controversiële standpunten in te nemen. Niet voor niets ontleent hij zijn rapnaam aan de Koerdische strijder Saladin, die in de 12e eeuw Jeruzalem op de kruisvaarders uit Europa terugveroverde en die poëzie schreef. ‘Saladin streed voor rechtvaardigheid, hij was een beruchte maar rechtvaardige krijger. Naast een gerespecteerd generaal was hij bovendien een poëet, hij wist dingen mooi over te brengen. Ik zie mezelf als een combinatie van deze eigenschappen, ik ben een verbale krijger.’

Na ‘Nederlands Grootste Nachtmerrie’ is het in 2009 tijd voor de volgende stap: het Arabischtalige album ‘Horr.’ Het album wordt in Nederland, België, Frankrijk, Spanje, Marokko en Algerije uitgebracht. Achteraf kijkt Salah met gemengde gevoelens op ‘Horr’ terug: ‘In die periode boterde het steeds minder goed tussen mij en Cilvaringz. Hij woonde in Marokko, ik in Nederland. Dat werkte niet goed. Ik wilde meer controle over de gang van zaken hebben. Uiteindelijk zijn we uit elkaar gegroeid.’ Ook de door Salah opgerichte Arabische hiphopbeweging ‘Arap’ kwam in die periode min of meer tot stilstand. ‘”Horr” vertegenwoordigt daarom een nogal verwarrende muzikale periode voor mij,’ vertelt de rapper. ‘Wellicht wordt het album ooit een cultclassic, daar sta ik wel voor open.’

In de jaren die volgen begint Salah Edin zich op andere zaken te richten. Hij speelt een rolletje in de Nederlandse film Gangsterboys, en hij speelt in de televisieserie Penoza. ` Hij schrijft de muziek voor de Hollywoodfilm ‘Rendition’ met Meryl Streep en Jack Gyllenhaal en is daarmee de eerste Arabischtalige rapper die onder een Hollywoodproductie staat. Verder werkt hij op dit moment aan de soundtrack van de eerste Arabische Disneyfilm ‘The United’ en is hij druk bezig met het op poten zetten van zijn eigen creatieve platform ‘Salah Edin Online’: ‘Dat moet een platform worden waar verschillende creatievelingen samen komen en elkaar ondersteunen en inspireren. Op dit moment ben ik bijvoorbeeld bezig met een serie korte gesprekken met muzikanten die mij hebben geïnspireerd. Denk bijvoorbeeld aan DJ The Premier, Ghostface Killah en Rakim.’

Verder heeft Salah Edin onlangs met ‘Stadseel de Baarsjes’ (S.D.B.)  zijn eerste korte film geregisseerd. ‘S.D.B. is een inhoudelijk en creatrief antwoord op Fitna van Geert Wilders. Niet alleen zet hij in zijn film een zwaar vertekend beeld van allochtone jongeren neer, het is filmografisch ook nog eens een flutwerk. Veel meer dan een dramatische Powerpointpresentatie is het niet. Hij zou zich bezig moeten houden met het land besturen. Het maken van films moet hij aan filmmakers overlaten.’ Het centrale thema in S.D.B. is de vraag waarom jongeren verkeerde keuzes maken. Bij verschillende partijen maakte de manier waarop Salah dit thema uitwerkte indruk. ‘Inmiddels zijn we met verschillende partijen in gesprek om rond dit centrale thema een televisieserie te gaan maken onder de titel “Nachtwacht.” Volgend jaar moet deze op TV verschijnen.’

Hoewel het album ‘Horr’ pas in 2009 uitkwam, was het al in 2006 klaar. Na ‘Nederlands Grootste Nachtmerrie’ heeft Salah Edin zich dus vier jaar niet meer met het maken van een album bezig gehouden. ‘Ik had die break echt nodig,’ verklaart hij. ‘Ik heb inspiratie nodig om een album te maken. Ik moet huilen, lachen, reizen. Groeien. Ik wil me op meerdere vlakken creatief ontwikkelen. Ik ben nieuwsgierig, ik wil weten wat er in de wereld aan de hand is. Dat leer ik niet van de televisie, ik moet het leven ervaren.’

Inmiddels is zijn nieuwe album af. Onder de titel WOII zal het nummer na de zomer bij Top Notch verschijnen. ‘WOII staat voor verschillende dingen: “Werk en Onderneming voor de tweede keer,” “Wetenschap en Onderzoek voor de tweede keer” en “Wilders Overwinning twee keer.” Daarnaast staat WOII volgens Salah voor ‘Willem Oltmans de Tweede.’ Willem Oltmans is een in 2004 overleden journalist die jarenlang met de Nederlandse overheid in conflict lag. ‘Ik voel me sterk verbonden met Willem Oltmans, zegt Salah. ‘Hij was een journalist, en een enorm sterke interviewer. Hij was in Nederland zeer omstreden, net als ik. Maar hij wist wel alles wat hij zei te onderbouwen. Dat doe ik ook. Ik haal geen wonden open puur om het wonden openhalen. Ik heb er een bedoeling mee en een reden voor.’

‘Er zullen weer mensen zijn die over me heen vallen omdat ik in mijn album de Tweede Wereldoorlog erbij haal,’ vertelt Salah. Tracks op WOII hebben titels als “Mijn Kamp,’ ‘Eva,’ of ‘Lief Dagboek.’ Allemaal referenties naar de Tweede Wereldoorlog. ‘Dat doe ik bewust,’ aldus Salah. ‘Ik wil mensen aan het denken zetten. Als je ziet wat er nu weer in Afrika en in de Arabische landen gebeurt, dan blijkt dat wij niets van de periode 40-45 geleerd hebben. Daarom gebruik ik in mijn album concepten uit de Tweede Wereldoorlog die ik vervolgens met een visie op het heden uitwerk.’

Na WOII gaat Salah Edin zich waarschijnlijk meer en meer op andere creatieve manieren dan muziek uiten. ‘Ik heb me de laatste jaren op zoveel manieren ontwikkelt dat ik me daar meer op wil focussen. Daarnaast denk ik dat als ik straks rond de 35 ben, het tijd wordt het stokje aan jongere gasten door te geven. Ik wil dan wel mijn best doen om de jeugd te ondersteunen, en zal wellicht nog wat in het Arabisch blijven doen. Muziek blijft toch mijn basis. Maar ik zie mezelf niet op mijn veertigste nog op de bühne staan.’

Zover is het echter nog niet: WOII is pas net af. De producties op het album komen van een aantal zeer getalanteerde beatmakers: Shroom, die tracks van onder meer Ghostface Killah, Busta Rhymes en Mobb Deep produceerde; Soulsearchin,’ het collectief dat beats voor onder meer Extince, U-niq en Winne maakte; en Toba, een heel getalenteerde Zweedse producer. Ook de muzikanten die een gastoptrden op WOII zullen verzorgen zijn niet de minste: RBDJAN, Manu, Kempi, Yung C en GMB doen mee. Ten slotte maakte Salah Edins vrouw, kunstenares Esther Claus, bewerkingen van het artwork voor het album. De tour van Salah zal dus zowel een muzikale show als een kunstexpositie zijn. ‘De mensen zullen weer gaan praten over dit album,’ aldus Salah. ‘Ik heb er echt ontzettend veel zin in.’

Lees verder op SalahEdinWO2.nl